UNESCO sites in het VK

Het Verenigd Koninkrijk staat niet alleen bekend om thee met koekjes, maar ook om haar natuurschoon en de indrukwekkende mix van historische en moderne architectuur. Er zijn in totaal maar liefst 33 UNESCO werelderfgoedsites in het VK, er zijn slechts 6 andere landen met een hoger aantal. Er zijn veel indrukwekkende locaties om te bezoeken, zoals het mysterieuze Stonehenge, de beroemde Tower of London, Westminster Abbey en vele andere historische iconen.

Hieronder vind je een overzicht van alle UNESCO sites in het VK, stuk voor stuk de moeite van een bezoek waard. Helemaal onderaan het artikel vind je bovendien een kaart waarop alle sites staan aangegeven.

Engeland (19)

Blenheim Palace, Oxfordshire

Het paleis van Blenheim dateert uit de 18^e eeuw en werd gebouwd ter ere van John Churchill, de commandant die met het Britse leger zege vierde in de slag in Blemheim. Het paleis heeft door de tijd heen gediend als mausoleum, residentie en als nationaal monument. Het paleis is de geboorteplaats van Winston Churchill en is een uitstekend voorbeeld van Engelse barokarchitectuur. Vanwege het prachtige landschap en het mooie interieur diende het als filmlocatie voor meerdere films, zoals Cinderella, Harry Potter, the Avengers en the Legend of Tarzan. Binnen de muren van het paleis ligt een lange geschiedenis. Mis je kans niet om dit 300 jaar oude juweeltje te ontdekken en meer te weten te komen over het leven van de Churchill familie.

Canterbury Cathedral, St Augustine’s Abbey en St Martin’s Church

De kathedraal van Canterbury is al sinds de middeleeuwen een van de belangrijkste bedevaartsoorden. De kathedraal heeft een prachtige collectie van middeleeuws glas in lood en interessante, historische artefacten. De abdij van St. Augustinus is een van de belangrijkste kloosters in Engeland en vormde lange tijd een middelpunt voor spiritualiteit en onderwijs. Het nabijgelegen museum gebruikt moderne technologie, waaronder virtual reality, om bezoekers een realistisch beeld te geven van het leven in de vroege 16^e eeuw. Tenslotte is er nog de kerk van St. Martin, de oudste kerk in Engeland die tot op de dag van vandaag nog steeds in gebruik is, waarschijnlijk al sinds de 4^e eeuw.

Saltaire, West Yorkshire

In het goed bewaard gebleven dorpje Saltaire in West Yorkshire ga je terug in de tijd naar het Victoriaanse tijdperk. Wandel door de geplaveide straten, ontdek de plaatselijke winkels en bekijk de oude huizen om zo de sfeer te proeven van dit historische pareltje en de mooie omgeving. Tijdens het jaarlijkse September Festival komen er vele kunstenaars, schrijvers en dichters naar Saltaire om hun kunstwerken te tonen en nieuwe kunst te creëren, voor de inwoners en bezoekers. Ontdek de kunstenaar in jezelf en duik in het verleden in dit 19^e -eeuwse dorpje. Proef de plaatselijke cuisine in een van de meest populaire bars, hiervoor hoef je alleen het volgende te onthouden: ‘Don’t Tell Titus’!

Durham Castle en Cathedral

Het kasteel van Durham stamt uit de late 11^e eeuw en werd gebouwd op verzoek van Willem de Veroveraar, de eerste Normandische koning van Engeland. In 1832 werd het kasteel geschonken aan de universiteit van Durham en vandaag de dag is het nog steeds in gebruik. Tijdens het zomerseizoen, als de universiteit gesloten is, wordt het kasteel omgetoverd tot hotel. Bezoekers van over de hele wereld komen om de botanische tuinen, het archeologisch museum, de kapellen en nog veel meer te bezoeken. Naast het kasteel ligt de kathedraal van Durham, een gebouw in Romaanse stijl dat nog steeds dient als plek van aanbidding, spiritualiteit en als bedevaartsoort. De kathedraal werd bovendien gebruikt als Hogwarts uit de Harry Potter serie, dus haal je toverstok en uil tevoorschijn voor jouw eigen magische reis.

English Lake District, Cumbria

Van glinsterende meren tot berglandschappen, het Engelse Merengebied biedt alles wat je kunt wensen. Verdwaal in de ontzagwekkende natuur, ga op een ontspannen cruise of geniet van een heerlijke picknick bijvoorbeeld. Hou je van avontuur dan kun je er kajakken en fietsen om zo volop te genieten van de mooie vergezichten over de schilderachtige plaatsjes en de rustige meren. De ‘Lake Poets’ (dichters van de meren) William Wordsworth en Robert Southey vonden hun inspiratie in de ruige schoonheid van dit prachtige nationale park. Of je nu op zoek bent naar avontuur of ontspanning, het English Lake District is zeker de moeite van een bezoek waard.

City of Bath (2), Somerset

De stad Bath, gelegen in een vallei tussen zeven glooiende heuvels, werd door de Romeinen gesticht als thermen en spa. Bath is omgeven door bossen en rivieren en biedt veel Romeinse ruïnes, waaronder een tempel voor de godin Sulis Minerva en een groot complex van baden. De elegante stad Bath zoals we tegenwoordig kennen, werd in de 18^e eeuw gebouw bovenop de Romeinse fundering. Bath heeft drie bronnen en biedt prachtige stenen bouwwerken in georgiaanse stijl. De stad staat op de lijst van Great Spa Towns of Europe en heeft daarmee ook een tweede UNESCO werelderfgoed status verdiend.

Cornwall and West Devon Mining Landscape

Het Mijnlandschap van Cornwall en West Devon ligt verdeeld over de twee graafschappen en vormt de grootste industriële werelderfgoedsite in het Verenigd Koninkrijk. De regio heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de Industriële Revolutie in het land en het mijngebied werd een leider op het gebied van technologie en innovatie in de mijnbouw. Het gebied is ongeveer 20.000 hectare groot en veranderde volledig van vorm tijdens de 18^e en 19^e eeuw. Van heidevelden tot kliftoppen en historische mijnen, deze UNESCO site heeft als taak om zowel het mijnverleden te promoten als het gebied te beschermen als monument.

Derwent Valley Mills, Derbyshire

De Derwent vallei is een plek waar de laagvlaktes en het ruige landschap van het Peak District samenkomen. De vallei is rijk aan flora en fauna, stromende beken en eikenbossen. Weides vol bloemen wisselen zich af met sfeervolle dorpjes. In de Derwent vallei vind je bovendien ook de internationale beschermde Derwent Valley Mills. Deze fascinerende serie molencomplexen strekt zich uit over een lengte van 24km door de vallei. De locatie is de bakermat van het systeem waarbij waterkracht werd toegepast voor textielproductie in 18^e -eeuwse fabrieken.

Grenzen van het Romeinse Rijk, Cumbria

De ‘Frontiers of the Roman Empire’, ook wel bekend als Hadrian’s Wall, maakten deel uit van een uitgebreide strategie ten gunste van de territoriale defensie van het Romeinse rijk. Het is een van de bekendste en best bewaard gebleven Romeinse monumenten in Groot-Brittannië, met een lengte van zo’n 75km. Achter de muur lagen vele bouwwerken verscholen, zoals legioensforten, burgernederzettingen en kleine, stenen uitkijktorens en forten die tot op de dag van vandaag nog een sterk gevoel van bewondering en inspiratie oproepen. Naast originele gebouwen die zijn opgegraven, zijn er ook gebouwen gereconstrueerd die volledig waren verwoest.

Ironbridge Gorge, Shropshire

Ironbridge Gorge staat bekend als de plaats waar de eerste ijzeren brug ter wereld werd gebouwd. De site vormde een belangrijk beginpunt van de Industriële Revolutie. Het ligt langs de rivier de Severn en bestaat uit meerdere schilderachtige middeleeuwse plaatsjes, interessante musea, prachtige tuinen en historische sites tot wel 2000 jaar oud. Een van de belangrijkste trekpleisters is Shropshire is het Victoriaanse museum. Bezoekers kunnen er elektriciteit opwekken uit stromend water en oude ambachten van vroeger ontdekken. De felrode brug in de genoemde kloof had een aanzienlijke invloed op de vroege ontwikkeling van de architectuur en technologie in Engeland.

Jodrell Bank Observatory, Cheshire

Het Jodrell Bank observatorium werd opgericht in 1945 en bestaat uit een groot aantal radiotelescopen waarmee kosmische straling, meteoren en onbemande ruimtevaartuigen worden bestudeerd. Het is het grootste observatorium met radiotelescopen in het VK en ligt in het hart van Cheshire in een agrarisch gebied met groene weilanden en een overvloed aan flora en fauna. In het observatorium kun je vier paviljoens bezoeken, er zijn cafés aanwezig, picknickplaatsen en er is een souvenirwinkel. De verschillende outdoor exhibities liggen verspreid over een gebied van 35 hectare met wandelpaden. Ontdek alles wat er te vinden valt binnen de mysterieuze Space Dome.

Maritime Greenwich, Londen

Het Maritime Greenwich ligt in Greenwich Park en staat bekend om haar unieke architectuur, prachtig ontworpen landschap, de artistieke prestaties die er worden getoond en de koninklijke oorsprong. Het viel oorspronkelijk onder de Tudor en Stuart dynastieën en de waarde van deze locatie ligt vooral in het grote aantal historische gebouwen dat een blijvende herinnering vormt aan het maritieme belang door de eeuwen heen. Het landschap met de vele gebouwen vormen samen een prominente site die symbool staat voor de Engelse artistieke, wetenschappelijke en overige institutionele inspanningen.

De site zal je zeker intrigeren met haar vele verhalen en legenden, die worden verteld in de tentoonstellingen die je mee terug in de tijd nemen naar de 17^e eeuw tot het einde van de 19^e eeuw.

Palace of Westminster, Westminster Abbey en Saint Margaret’s Church, Londen

Het Paleis van Westminster, Westminster Abbey en Saint Margaret’s Church werden herbouwd in 1840 op een invloedrijke locatie bestaande uit middeleeuwse ruïnes, vlak naast de rivier de Thames in het centrum van Londen. Samen symboliseren ze monarchie, religie en macht, al sinds de 11^e eeuw. Door de eeuwen heen is er veel verandert en de locatie is van grote historische en symbolische waarde. De locatie vertegenwoordigt een van de oudste parlementaire monarchieën van deze tijd en tot op de dag van vandaag vervullen de gebouwen nog steeds hun oorspronkelijke rollen en vormen nog altijd een belangrijke functie in de maatschappij en in de overheid. De abdij dient bovendien nog altijd als plaats waar monarchen worden gekroond, getrouwd en uiteindelijk begraven.

Royal Botanic Gardens, Londen

In de Royal Botanic Gardens groeien meer dan 50.000 verschillende plantensoorten. Het doel van de botanische tuinen was om alle plantensoorten op aarde te verzamelen. De tuinen liggen in de Londense wijk Richmond en de sponsor voor deze historische tuinen was Princes Augusta van Groot-Brittannië. Het is een van de grootste en meest diverse botanische en mycologische collecties ter wereld, waar je kunt genieten van de geur van bloemen, bloembedden in alle kleuren van de regenboog en de veerachtige pluimen van siergrassen. Ontdek de vele paden in het 300 jaar oude hyacintenbos, waarvan de kleuren het hele jaar door veranderen.

Stonehenge, Avebury en bijbehorende plaatsen

Stonehenge, Avebury en de bijbehorende plaatsen zijn al  meer dan 5000 jaar oud en bestonden al tijdens de nieuwe steentijd en de bronstijd. Deze sites waren een van de eerste Werelderfgoed sites in het VK. Deze complexen bestaande uit historische monumenten zijn van internationaal belang. Stonehenge wordt gezien als een van de meest verfijnde prehistorische steencirkels ter wereld en Avebury is zonder twijfel de grootste. Samen bieden ze inzicht in de ceremoniële en mortuariumgebruiken van destijds. Bovendien vormen de beroemde groepen megalieten het bewijs voor prehistorische technologie, architectuur en astronomie, waarvan we tot op de dag van vandaag het belang nog aan het uitpluizen zijn.

Studley Royal Park en de ruïnes van Fountains Abbey, North Yorkshire

Een van de meest spectaculaire watertuinen in Engeland ligt in het fascinerende landschap van Studley Royal Park met de cisterciënzerabdij Fountains Abbey. De tuinen bieden vele vijvers, kanalen, grasvelden en heggen, met elegante tuingebouwen en beelden omgeven door een prachtig Engels landschap. De spectaculaire ruïnes van de abdij en de watermolen vormen samen met de schitterende Georgische watertuinen een park van onschatbare waarde. Het is een van de weinige grote tuinen die in originele vorm bewaard is gebleven.

The Tower of London, Londen

De Tower of London werd in de vroege 11^e eeuw gebouwd en vormt een van de meest iconische koninlijke symbolen in Engeland. Het werd gebouwd om de Normandische macht te demonstreren en om tegelijkertijd te dienen als fort en toegangspoort tot de hoofdstad. Door de tijd heen heeft het de show gestolen tijdens belangrijke historische evenementen in de Europese en Britse geschiedenis, zoals de executie van drie Engelse koninginnen. Dit Londense herkenningspunt heeft geholpen bij het vormgeven van het verhaal rondom de Engelse Reformatie, omdat enkele gevangenen wisten te ontsnappen en hun verhaal tot in de details hebben gedeeld. Tegenwoordig kun je er de kroonjuwelen, de White Tower, de Battlements (kantelen), de Bloody Tower en de Torture exhibition (martelingstentoonstelling) bekijken om een beeld te krijgen van het mysterieuze verleden dat het lot van velen wist te veranderen.

De kust van Dorset en East Devon

De kust van Dorset en East Devon, ook wel de Jurassic Coast (Jura-kust) genoemd, omvat een periode van 185 miljoen jaar aan geologische geschiedenis. Met fossiele resten van verschillende dieren verspreid over de hele kust, heeft deze geologische vindplaats al meer dan 300 jaar bijgedragen aan de studie van de aardwetenschappen. Langs de 155 kilometer lange kust ontwikkelde zich in de loop van het Trias, het Jura en het Krijt een ononderbroken opeenvolging van rotsformaties. Op verschillende momenten in het verleden bestond deze locatie uit woestijn en moeras, maar nu is het een betoverende kust waar elke rots zijn eigen verhaal vertelt.

Schotland (5)

Forth Bridge, Edinburgh

Forth Bridge wordt vaak gezien als het symbool van Schotland. Deze brug uit 1890 staat nog steeds even trots als op de dag dat het werd gebouwd. Het was de eerste grote stalen constructie ter wereld en vormt een bouwkundig meesterwerk met zijn felle rode kleur en innovatieve structuur. De brug is 2.5km lang en is versierd met 150m hoge torens waardoor het een uniek ontwerp heeft. Dit Schotse icoon biedt een prachtig uitzicht, vooral van de top van de brug. Je ziet alles aan je voeten liggen, van de nabijgelegen gebouwen tot aan de boten die voorbijvaren. We raden je echt aan om de magie van deze brug, die vele artiesten deed inspireren, zelf te ontdekken.

Oude en Nieuwe Stad Edinburgh

Een eeuwenoud netwerk aan prachtig aangelegde smalle straten, beschermd door het oudste gebouw van Schotland, het kasteel van Edinburg, ligt in de Oude Stad. Dit levendige centrum is populair vanwege de traditionele cuisine, bruisende festivals en de middeleeuwse architectuur die het zo prachtig en uniek maakt. Vak ernaast ligt de Nieuwe Stad, de moderne kant van Edinburgh. Het is een klein en sfeervol deel van de stad waar voor iedereen wel iets te zien en te doen valt. Er is een overvloed aan cafés en restaurants, parken, historische monumenten, winkels en bars, waardoor iedereen er een mooi plekje onder de Schotse zon kan vinden.

St. Kilda en de Outer Hebrides

St. Kilda en de Buiten-Hebriden vormen een prachtige archipel die ook wel bekend staat als het ‘Eiland aan het einde van de Wereld’ en waar je de hoogste zeekliffen in het VK vindt. Hier kun je helemaal opgaan in het landschap, omgeven door kristalheldere zee, ruwe kliffen, en waar wilde dieren vrij rondlopen. De fascinerende geschiedenis heeft ook zeker veel aantrekkingskracht, die je merkt als je rondwandelt over het eiland en het verlaten, 4000 jaar oud dorpje bezoekt. Het belangrijkst eiland, genaamd Hirta, biedt een kleine camping die je van tevoren moet boeken als je wat langer wilt blijven.

New Lanark, Lanarkshire

Ten zuidoosten van Glasgow, langs de beroemde rivier de Clyde, ligt het 18^e eeuwse molendorp New Lanark in Lanarkshire. Dit charmante dorpje is van grote historische waarde en biedt een prachtig landschap vol watermolens die iedere bezoeker doet verbazen. De textielmachines uit het dorp werden erkend omdat de handgemaakte truien regelmatig te zien waren in de Harry Potter-films. Bovendien wordt er zelfgemaakt, bekroond ijs verkocht dat je zeker moet proeven. Het verhaal van de geschiedenis van het dorp wil je vast te weten komen, aarzel dus niet en breng een bezoek.

Heart of Neolithic Orkney 

De bouw van het Hart van neolithisch Orkney begon ongeveer 5000 jaar geleden door het prehistorische volk dat er woonde. Het bestaat uit vier bijzondere stenen monumenten; een grote tombe met kamers genaamd Maes Howe, een grote nederzetting genaamd Skara Brae en twee ceremoniële steencirkels; de Stones of Stenness en de Ring of Brodgar. In het Hart van neolithisch Orkney werden veel mensen begraven en vonden allerlei ceremonies plaats. Alle vier de monumenten tonen de rijke cultuur en de vaardigheden van de neanderthalers. De architectuur bewijst dat het een belangrijk prehistorisch stadium vormde in de menselijke geschiedenis en laat ook zien hoe deze zich verder ontwikkelde.

Wales (4)

De kastelen en stadsmuren van King Edward, Gwynedd

Enkele van de best bewaard gebleven voorbeelden van late 13^e eeuwse en vroege 14^e eeuwse militaire architectuur in Europa zijn de kastelen van Beaumaris, Caernarfon, Conwy en Harlech in Gwynedd, Noord-Wales. Ze werden gebouwd om indruk te maken en dat doen ze zeker, met hun indrukwekkende aanwezigheid en de talrijke torens en kantelen. De kastelen bieden een prachtig uitzicht over de bergen, de duinen, de zee en de krachtige stadsmuren. Neem een kijkje binnen de stadmuren en ontdek de glorieuze geschiedenis van middeleeuws Wales.

Blaenavon Industrial Landscape

Het industriële landschap van Blaenavon was de grootste producent van ijzer en kolen in de 19^e eeuw. Deze UNESCO werelderfgoedsite ligt op 40km van Cardiff, de hoofdstad van Wales. De Ironworks en de Big Pit zijn omgetoverd tot mijnmuseum waar bezoekers een rit door de mijnen kunnen maken en de donkere dieptes van de tunnels kunnen ontdekken. Het biedt een kans om te ervaren hoe wat voor de mijnwerkers was om hun geld te verdienen met het opgraven van het ‘zwarte goud’, oftewel kolen. Het landschap is 33km2 groot en bood ook ruwe materialen zoals ijzersteen en kalksteen. De nabijgelegen rivier de Afon Lwyd is ideaal voor het maken van een boottocht of voor een wandeling of fietstocht langs de oever.

Pontcysyllte Aquaduct en Kanaal, Wrexham

Pontcysyllte, in het Welsh ‘de brug die verbindt’, wordt wereldwijd erkend als een enorme prestatie in de civiele techniek. Dit 18km lange kanaal is een opmerkelijke constructie: een door de mens aangelegde waterweg. Bij de constructie horen dijken, aquaducten, viaducten en tunnels, die aan het begin van de 19^e eeuw werden gebouwd. De bouw vereiste innovatieve bouwkundige oplossingen vanwege de moeilijke geografische ligging. Met zijn ontwerp, binnenwateren en fascinerende ijzeren structuurontwerp is het een plek die je zeker niet mag missen.

Het leisteenlandschap van Noordwest-Wales, Gwynedd

De steengroeven en mijnen in het leisteenlandschap van Noordwest-Wales zijn monumentaal van omvang en tonen het gevarieerde erfgoed van een uitgestrekt landschap dat is ontstaan tijdens de Britse industrialisatie. Het tussen 1780 en 1940 geproduceerde leisteen uit deze groeve werd op bijna ieder continent gebruikt. Het landschap bestaat uit 6 gebieden en omvat onder andere diepe putten, enorme ondergrondse kamers, kolossale trapsgewijze groeven en vele industriële gebouwen. Het ligt in het landelijke gebied van Snowdonia National Park, met haar bergen en valleien. Snowdonia is een van de grootste nationale parken in het VK.

Britse overzeese gebieden (4)

Gorham’s Grottencomplex, Gibraltar

Het Grottencomplex van Gorham is van grote betekenis voor het begrijpen van het mondiale verhaal van de menselijke evolutie en wordt beschouwd als een van de laatste bekende woonplaatsen van de Neanderthalers in Europa. De steile kalkstenen kliffen herbergen vier grotten die het bewijs leveren dat er Neanderthalers leefden over een periode van meer dan 100.000 jaar. Er is bewijs gevonden dat er werd gejaagd op vogels en zeedieren, dat veren als decoratiemateriaal werden gebruikt en er zijn abstracte rotsgravures gevonden. Er zijn verschillende soorten rondleidingen aanwezig, waaronder sommigen van tevoren moeten worden gebuikt.

De historische stad St George en de aanverwante vestingwerken, Bermuda

St George is de oudste Engelse stedelijke nederzetting in de Nieuwe Wereld en bestaat behalve de historische stad zelf ook uit de vestingwerken die de ingang van de stad en haar havens bewaken. Deze historische site werd oorspronkelijk New London genoemd en diende tot 1815 als hoofdstad van Bermuda. De vestingwerken werden gebouwd in 1612 zijn een goed voorbeeld van vroege verdedigingswerken en van de ontwikkeling van de afdeling bouwkunde van het Engelse leger. De voorheen bezette en versterkte koloniale stad werd aangepast voor de ontwikkeling van kust- en zeeartillerie van de 17e tot de 20e eeuw.

De eilanden Gough en Inaccessible, Sint-Helena, Ascension en Tristan da Cunha

Historisch gezien staan Gough en Inaccessible ook bekend als Gonçalo Álvares. Het zijn twee ruige vulkanische eilanden in de Zuid-Atlantische Oceaan die relatief onaangetast zijn gebleven. De prachtige kliffen die boven de oceaan uitsteken vormen een habitat voor 2 endemische soorten landvogels en 12 endemische plantensoorten. De eilanden liggen ongeveer 350km uit elkaar en samen vormt het gebied een habitat voor enkele van de belangrijkste kolonies zeevogels ter wereld. Tot deze volgens behoren albatrossen, stormvogels en pinguïns, waardoor het gebied van bijzondere betekenis is wat betreft natuurbehoud. Het is bovendien rijk aan zeeleven en de eilanden bieden dieren een habitat waar ze, geïsoleerd van de rest van de wereld, in alle rust kunnen leven.  

Henderson Island, Pitcairn eilandengroep

Het Henderson eiland ligt in de oostelijke Stille Zuidzee en vormt het grootste eiland van de vier eilanden van de Pitcairn eilandengroep. Het eiland is bijna volledig onaangetast door de mens en de afgelegen locatie maakt het een ideale basis voor het bestuderen van insulaire evolutie en natuurlijke selectie. Voor de beperkte afmetingen van het eiland biedt het een opvallend grote biologische diversiteit. Dankzij de vrijwel ongerepte kalkstenen kliffen, de witte zandstranden en de rijke, ongerepte flora en fauna heeft Henderson Island een unieke natuurlijke schoonheid. Henderson heeft bovendien maar liefst 10 plantensoorten en 4 landvogelsoorten die endemisch zijn voor het eiland.

Noord-Ierland (1)

Giant’s Causeway, County Antrim

Deze 60 miljoen jaar oude site staat bij de Ieren bekend als het achtste wereldwonder en is absoluut bewonderingswaardig. Het is een plek waar het land de zee kust en waar het landschap van adembenemende schoonheid is. Volgens de legende is de Giant’s Causeway ontstaan door een ruzie tussen twee reuzen, Finn MacCool en Benandonner. Op het moment dat Benandonner realiseerde dat Finn McCool sterker was dan hij, rende hij weg, waardoor de dijk onder zijn voeten brak. Het bijzondere uiterlijk van de dijk, dat op puzzelstukjes lijkt, is ontstaan tijdens intense vulkanische activiteit, waardoor het een unieke schoonheid heeft gekregen en ons een kijkje in het verre verleden geeft.

Kaart van werelderfgoed sites in het VK

Vertaald door: Karianne Knezevic

Origineel artikel: UNESCO sites in the UK