UNESCO sites in Turkije

Als je van eeuwenoude culturen houdt dan is Turkije een ideaal vakantieland om te bezoeken. Turkije heeft maar liefst 19 UNESCO werelderfgoed sites, waarvan er 13 bestaan uit eeuwenoude nederzettingen. Deze voormalige cultuurhoofdsteden zijn rijk aan tempels, tombes, indrukwekkende theaters en nymphaea toegewijd aan mythische en mysterieuze plekken vol geheimen. Er valt genoeg te ontdekken in dit fascinerende land met een rijke historie, waar je ook veel “eerste ooit” monumenten vindt, waaronder de eerste tempel ooit en het eerste ziekenhuis ooit.

Helemaal onderaan dit artikel vind je een kaart met alle UNESCO sites in Turkije.

Aphrodisias

Aphrodisias is een eeuwenoude stad die ooit de hoofdstad van de Romeinse provincie Caria vormde. Tot de overblijfselen van deze Hellenistische nederzetting behoren een toegangspoort, de Tempel van Aphrodite, Bouleuterion, Sebasteion en een stadium. Er hebben onlangs nog successvolle opgravingen plaatsgevonden. In 2018 werd er een oude tombe gevonden en in 2020 twee sarcofagen. Wie weet wat er in de nabije toekomst nog meer gevonden zal worden.

Archeologische site van Ani

De archeologische site van Ani staat ook wel bekend als de Oude Spookstad van Ani. Het zijn de ruïnes van een middeleeuwse Armeense stad. Ze vormen een opvallende mix van residentiële, religieuze en militaire bouwwerken, waarvan er vele zeer goed bewaard zijn gebleven. Wanneer je hier ronddwaalt, ga je je vanzelf afvragen hoe het leven van de inwoners er destijds uit zag.

De archeologische site van Troje

Een van de meest populaire archeologische sites in Turkije, en misschien wel ter wereld, is die van het 4000 jaar oude Troje. De eerste opgravingen vonden er in 1870 plaats en sindsdien werden er steeds oudere nederzettingen aangetroffen in diepere lagen in de grond. Op dit moment zijn er 10 lagen, die beginnen met ‘Troje 0’. Deze laag komt uit de tijd van ongeveer 3600-3500 voor Christus tot 3000 voor Christus. De laatste laag is ‘Troje IX’, uit ongeveer 85 voor Christus tot 500 na Christus. Een interessant detail is dat enkele van de lagen heel gedetailleerd overkomen met de legende over Troje, waardoor het mogelijk is dat er een kern van waarheid in de legende zit. Helaas is men er nog niet achter wat er precies waar gebeurd kan zijn en welk deel van de legende slechts een mythe is.

Arslantepe, de Heuvel van de Leeuw

Arslantepe is de stad die als laatste een plekje op de UNESCO lijst heeft gekregen, in 2021. De stad dateert uit de kopertijd en staat vooral bekend om de opgraving van de oudste zwaarden ter wereld. De vondst van de zwaarden geeft aan dat hier een van de vroegste vormen van een georganiseerde strijd heeft plaatsgevonden. Bovendien zijn er in de omgeving van de stad veel muurschilderingen en graveringen gevonden.

Bursa en Cumalıkızık: de geboorte van het Ottomaanse Rijk

Bursa werd in de 14^e eeuw door de Ottomanen opgericht en diende als eerste hoofdstad en als zetel van de sultan. Als eerste Ottomaanse stad stond Bursa model voor de urbanisering van het rijk. Het nabijgelegen dorp Cumalıkızık diende als voorbeeld voor de ondersteuning die het achterland aan de steden bood. Bursa en Cumalıkızık laten zien hoe de eerste Ottomaanse sultans dit systeem ontwikkelden en hoe er een machtig rijk uit ontstond.

De stad Safranbolu

In 1994 werd Safranbolu aan de UNESCO werelderfgoedlijst in Turkije toegevoegd. De stad was tussen de 13^e en 20^e eeuw een belangrijke overnachtingsplek voor karavanen. Het is een authentieke Ottomaanse stad met veel historische gebouwen en straten. Maar liefst 1008 gebouwen in Safranbolu zijn officiële monumenten. Deze gebouwen zijn onder andere moskeeën, historische fonteinen, Turkse baden en karavanserais. Als je in deze stad door de straten wandelt, heb je echt het gevoel dat je terug bent gegaan in de tijd.

Het Diyarbakır fort en het cultuurlandschap van de Hevsel tuinen

Het Diyarbakır fort bestaat uit het İçkale (binnenste kasteel) en de Diyarbakır kasteelmuren (buitenste kasteel). De stadsmuren zijn 5.8km lang en bestaan uit meerdere torens, poorten, steunberen en inscripties. Ze hoorden bij de eeuwenoude stad Amida in Mesopotamië. De Hevsel tuinen liggen net buiten de stadsmuren, bij de rivier de Tigris. Ze werden vroeger gebruikt voor de voedselvoorziening voor de inwoners van de stad en zelfs tegenwoordig wordt ongeveer een derde deel van de tuinen nog gebruikt om gewassen te verbouwen.

Ephesus

Ephesus werd in de 10^e eeuw voor Christus gebouwd en is een mooi voorbeeld van een typische Griekse nederzetting. Het staat vooral bekend om z’n vele monumentale gebouwen zoals de Bibliotheek van Celcus en de Tempel van Artemis, één van de Zeven Wonderen van de Antieke Wereld. Een andere beroemde trekpleister is het Grote Theater, die zijn naam zeker eer aan doet met zijn indrukwekkende capaciteit van 24.000 spectators. Tenslotte kun je er een interessante collectie vondsten bekijken van opgravingen in Ephesus, waaronder het beeld van de Griekse godin Artemis.

Göbekli Tepe

Göbekli Tepe is een archeologische site van zo’n 12.000 jaar oud. Het wordt beschouwd als de eerste tempel ter wereld, maar er is nog veel onbekend over de tempel. Het mysterie rond de tempel is ouder dan die rond Stonehenge, dat net als Göbekli Tepe uit een cirkel van stenen pilaren bestaat. De beroemdste pilaar is pilaar 43, met een afbeelding van een gier. Vanwege de afbeeldingen op de pilaren, wordt vaak gedacht dat de tempel iets te maken had met de dierenriem van het geheime genootschap van de Barasana jagers-verzamelaars. Een andere theorie is dat de tempel de datum en het tijdstip van een komeetinslag in 10.950 voor Christus toont. Er zijn ook mensen die denken dat de tempel is gebouwd door buitenaardse wezens omdat sommige van de beelden op buitenaardse wezens lijken. Welke theorie je ook gelooft, het is zeker een heel interessante tempel.

Nationaal park Göreme en de Rotsen van Cappadocië

In 1985 werden nationaal park Göreme en de Rotsen van Cappadocië aan de lijst van UNESCO werelderfgoed sites in Turkije toegevoegd. De site ligt in Centraal Anatolië en bestaat uit een prachtig vulkanisch landschap dan is vormgegeven door erosie. Je vindt er bergkammen, plateaus, valleien en pinakels die ook wel de ‘feeënschoorstenen’ worden genoemd. Toch is niet alles hier op natuurlijke wijze ontstaan. Er is een fascinerend netwerk van eeuwenoude, verbonden ondergrondse nederzettingen die destijds door de inwoners zijn gemaakt ter bescherming tegen Arabische plunderaars. Er wonen tegenwoordig zelfs nog mensen in.

De Grote Moskee en het ziekenhuis van Divriği

Dit meesterwerk van de Islamitische architectuur staat vooral bekend om haar contrasterende exterieur en interieur. De buitenkant heeft is weelderig versierd verwijl de binnenmuren juist onversierd zijn. Binnen trekken vooral de stenen pilaren en gewelven de aandacht. De moskee heeft een rijkversierde portaal aan de noordkant van het gebouw, waarop de levensboom in hoogreliëf staat afgebeeld. De levensboom stelt het paradijs voor en de rozetten stellen de eeuwigheid voor. Dit is waarom het portaal ook wel het Paradijsportaal wordt genoemd.

Hattusha, de hoofdstad van de Hettieten

Hattusha is een openluchtmuseum met tempels, monumentale poorten, koninklijke gebouwen en stadsmuren. Het is verdeeld in twee delen, de hogere stad en de lagere stad. De hogere stad wordt ook wel het tempeldistrict genoemd, omdat het bestaat uit tempels en heiligdommen. Het zuidelijke deel is omgeven door een muur met vier poorten. De lagere stad is waar de inwoners woonden, maar ook hier was een tempel. In het midden van de lagere stad lag de Grote Tempel, het grootste heilige bouwwerk in Hattusha. De tempel is gebouwd ter ere van Teshup, de Stormgod, en Arinna, de Zonnegodin.

Hierapolis-Pamukkale

Hierapolis-Pamukkale bestaat uit een eeuwenoude spa en imposante ruïnes uit het Grieks-Romeinse en Byzantijnse tijdperk. Hierapolis betekent heilige stad en bestaat uit tempels, baden, een necropolis, een monumentale boog, een nymphaeum en een groot theater, dat tot op de dag van vandaag nog in gebruik is. Pamukkale is bovendien ook een natuurfenomeen en wordt ook wel het Katoenpaleis genoemd. Het bestaat uit enorme, natuurlijke bassins met thermaal water die eruitzien alsof ze van katoen gemaakt zijn. Deze bijzondere combinatie van natuurlijke formaties en stadsruïnes mag je zeker niet missen tijdens een bezoek aan Turkije.

Historische delen van Istanboel

Vanwege haar rijke geschiedenis en prachtige monumenten is Istanboel een van de top bestemmingen in Turkije. De historische delen van Istanboel omvatten een groep sites verspreid over vier gebieden. Binnen deze delen vind je bovendien ook het Archeologische Park, het Suleymaniye Kwartier, de Zeyrek wijk en het gebied langs beide kanten van de Muur van Theodosius. De unieke skyline van Istanboel dankt haar schoonheid aan meerdere historische sites die in deze vier historische stadsdelen liggen, waaronder de Blauwe Moskee, het Şehzade Moskeecomplex, het Topkapi Paleis, het hippodroom van Constantinopel en het aquaduct van Valens.

Nemrut Dağ

Nemrut Dağ is een tempeltombe en een huis van god, gebouwd door koning Antiochus I Theos van Commagene als monument voor zichzelf. Hij wilde een tombe op een hoge en heilige locatie, dicht bij de goden en ver weg van de mensen. De hoogste piek van het Oostelijke Taurus gebergte werd gekozen als de perfecte locatie. Behalve de tombe staan er twee kolossale beelden van hemzelf en van twee leeuwen, twee arenden en meerdere goden. Hoewel de locatie de begraafplaats van de koning zou moeten zijn, toch is zijn tombe tot op de dag van vandaag nog nooit gevonden.

De neolitische site van Çatalhöyük

In Çatalhöyük vind je een zeldzame, goed bewaard gebleven site waar zich vroeger een neolithische (nieuwe steentijd) nederzetting bevond. De site bestaat bijna geheel uit woningen; uit rijtjeshuizen met daktoegang. Het bijzondere is dat er, voor zover bekend, geen openbare gebouwen waren. Het is een belangrijke site waar men meer te weten is gekomen over het leven van een van de eerste agrarische beschavingen. Er zijn veel muurschilderingen en reliëfs gevonden die de symbolische wereld van de bewoners afbeelden.

Pergamon en zijn meerlaagse culturele landschap

Pergamon, ook wel bekend als Pergamum, is een andere site waar je kunt ontdekken hoe oude beschavingen leefden. Maar Pergamon was meer dan alleen een stad. Het meerlaagse culturele landschap bestaat uit Hellenistische, Romeinse, Byzantijnse en Ottomaanse bouwwerken. Het diende voornamelijk als cultureel centrum met een amfitheater dat plaats bood aan ongeveer 50.000 bezoekers en een theater voor ongeveer 30.000 bezoekers. In Pergamon stond bovendien het eerste ziekenhuis ooit, genaamd Asklepion, dat werd gebouwd ter ere van de god van de genezing. De ruïnes van Pergamon zijn in goede staat en het landschap er omheen is werkelijk prachtig.

De Selimiye Moskee en zijn Sociale Complex

De prachtige Selimiye moskee en zijn sociale complex vormen een meesterwerk van de Turkse kunst en architectuur, dat vanuit de hele stad Edirne zichtbaar is. Maar de grootte van de moskee, die de hele skyline domineert, is niet het enige indrukwekkende kenmerk. In tegenstelling tot andere moskeeën is het zo ontworpen dat je de mihrab vanaf iedere plek in de moskee kunt zien. Behalve de unieke architectuur, biedt Selimiye ook schitterende decoraties met verfijnde details in marmer, tegels en inlegwerk van parelmoer.

Xanthos-Letoon

Xanthos en Letoon zijn tweeling-steden die samen de Lycische beschaving vertegenwoordigen. Xantos was het centrum van cultuur en handel, terwijl Letoon het religieuze en politieke centrum was. Ook al waren het twee aparte steden, ze hadden een belangrijke gezamenlijke waarde en zijn daarom samen ingeschreven op de UNESCO lijst. De plaatsen liggen slechts 5km uit elkaar waardoor je gemakkelijk van de ene naar de andere kunt wandelen. De ruïnes van de steden zijn goed bewaard gebleven, zo vind je er onder andere twee amfitheaters, een nymphaeum, een tempel, Romeinse baden en ontelbare tombes. Een wandeling door deze steden is een unieke ervaring, waarbij je meer te weten komt over de hoe de inwoners er duizenden jaren geleden leefden.

Kaart van UNESCO sites in Turkije